Responsibly Fresh Goodness by nature

Op het tuinbouwbedrijf van Joris Christianen werd het duurzaamheidsrapport 2021 door het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties voorgesteld aan de stakeholders. Tevens werd een eerste exemplaar overhandigd aan het kabinet van Minister van Landbouw Hilde Crevits. Met het collectief project Responsibly Fresh Goodness by nature blijven de vijf producentencoöperaties en de 3.400 producenten-tuinders verder inzetten op duurzame ontwikkeling.

In februari 2019 heeft de Belgische coöperatieve groente- en fruitsector het vervolg aangekondigd van het collectief duurzaamheidsproject. Met Responsibly Fresh gingen de leden-producentenorganisaties (PO’s) en hun producenten gedurende zes jaar aan de slag, van 2012 tot 2018. Met Responsibly Fresh Goodness by nature bevestigden de deelnemers dat ze de weg van duurzame ontwikkeling willen verderzetten. De Voorzitter van het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties (VBT), Rita Demaré stelt: ‘De sector blijft responsibly – verantwoord ondernemen en verantwoordelijk of sociaal betrokken. De baseline Goodness by nature verwoordt, naast Fresh, nogmaals dat groenten en fruit van nature gezond zijn.’

Drie pijlers

Met Responsibly Fresh Goodness by nature sluiten het VBT, de vijf PO’s en de 3.400 coöperanten-tuinders aan bij de Duurzame Ontwikkelingsdoelen of SDG’s van de Verenigde Naties. Tevens worden acties en inspanningen gekaderd binnen de Van-boer-tot-bord of Farm-to-fork strategie van de Europese Commissie. Concreet zet het collectief duurzaamheidsproject in op drie pijlers.

• De producenten kiezen bewust voor een coöperatieve aanpak, want samen staan ze sterker. Coöperatief ondernemen is duurzaam ondernemen.
• Groenten en fruit zijn van nature gezond. Ze leveren een rijkdom aan smaken en dragen bij tot een gevarieerd voedingspatroon. De sector heeft daarbij aandacht voor voedselveiligheid en het bewust spaarzaam omgaan met voeding.
• De sector zet in op vooruitgang met respect voor de natuurelementen, door groenten en fruit te telen met een minimale impact op het milieu en de omgeving.

Externe certificatie

• De PO’s verlengden hun deelname aan het Voka Charter Duurzaam Ondernemen (VCDO). Omdat ze drie keer een VCDO-certificaat ontvingen binnen een periode van vijf jaar, er telkens tien acties positief geëvalueerd werden in minstens vier van de vijf pijlers (people, planet, partnerships, peace, prosperity) en er acties werden uitgevoerd binnen elk van de 17 SDG’s, behaalden de PO’s ook het internationale certificaat van de VN en Cifal Flanders/UNITAR, nl. SDG Pioneer. Details over het charter en de concrete acties van de PO’s zijn beschikbaar op hun website en/of in hun individuele duurzaamheidsrapport.
• De coöperanten-producenten beschikken over een geldig certificaat voor de Vegaplan Standaard voor de Primaire Plantaardige Productie en/of de GLOBALG.A.P. Integrated Farm Assurance (IFA) standaard. Een voorwaarde van de PO’s voor markttoegang.
• De PO’s werken ook aan de duurzame ontwikkeling van de arbeidsomstandigheden. Sinds 2017 worden de aangesloten producenten van de PO’s beoordeeld op de GLOBALG.A.P. sociale module GRASP (GLOBALG.A.P. Risk Assessment on Social Practice). Hieruit vloeide voort dat de PO’s zich laten evalueren op de sociale module FIAS (Freiwillige QS Inspektion Arbeits- und Sozialbedingungen) van het Duitse kwaliteitssysteem Qualität und Sicherheit (QS).

Gezamenlijke resultaten

Zowel de PO’s als de producenten werden bevraagd op een aantal kernelementen van duurzame ontwikkeling. De gezamenlijke resultaten worden per pijler en per SDG opgenomen in het duurzaamheidsrapport. Enkele daarvan zijn:

Pijler 1 – Coöperatief ondernemen is duurzaam ondernemen

• De PO’s realiseren tewerkstelling (1.142 FTE), omzet (ruim één miljard euro) en export.
• De PO’s hebben een belangrijke plaats en taak in de waardeketen – one-stop-shopping maakt de keten kort en efficiënt. Daarmee verbeteren de PO’s het inkomen van de 3.400 coöperanten-producenten.
• Binnen het VBT worden verdere voorbereidingen getroffen voor de Zuidwerking, voor een heropstart na de COVID-pandemie.

Pijler 2 – Wat duurzaam is gemaakt, wordt gezond gesmaakt

• De PO’s stimuleren actief de consumptie van groenten en fruit – met vier miljoen euro promotiemiddelen binnen VLAM.
• De PO’s dragen voedselveiligheid en productkwaliteit hoog in het vaandel – 100% gevalideerde autocontrolesystemen bij de PO’s en de producenten.
• De PO’s zetten in op de keten van waardebehoud voor de één miljoen ton groenten en fruit. De PO’s streven ernaar om het volledige gamma te verhandelen op de versmarkt, van aardbeien tot zurkel. Minder dan 2% van de aanvoer vindt geen afzet in het commerciële circuit en wordt gevaloriseerd via gratis bedeling (vooral aan de voedselbanken), of gaat richting veevoeding of naar composterings- en biogasinstallaties.
• Accurate verpakkingen beschermen de producten en dragen bij tot voedingsspaarzaamheid. Er wordt gemiddeld 73 kg verpakkingsmateriaal gebruikt per ton product, waarvan 68 kg herbruikbare bedrijfsmatige, 4,2 kg eenmalige bedrijfsmatige en 700 gram eenmalige huishoudelijke verpakkingen. Bij deze laatste nam het aandeel papier en karton toe van 16% in 2018 tot 40% in 2020.

Pijler 3 – Vooruitgang met respect voor de natuurelementen

• De PO’s investeren voortdurend, collectief en individueel, in onderzoek en ontwikkeling – een 20-tal VLAIO Landbouwtrajecten ontvangen jaarlijks sectorfinanciering.
• Zowel de PO’s als de producenten zetten in op waterspaarzaamheid. Bij de producenten is 10 miljoen m³ opslagcapaciteit voor hemelwater aanwezig.
• De PO’s en de producenten gebruiken deels eigen elektriciteitsproductie – ruim 200 bedrijven met WKK’s (warmtekrachtkoppeling) en 1.000 met zonnepanelen.
• Diverse mogelijkheden worden gebruikt en verder onderzocht om het energieverbruik te beperken. Bij 10% van de producenten gebeurt dit op basis van energiescans.
• Ook bij de logistiek en mobiliteit worden duurzame alternatieven ingezet.
• Vanuit het VBT volgen de PO’s en de producenten de ontwikkelingen betreffende LCA (levenscyclusanalyse) op de voet.
• Geïntegreerde gewasbescherming is reeds jarenlang de standaard;
• De betrokken producenten gaan verantwoord om met de bodem.
• De PO’s en producenten leveren collectief een bijdrage tot het behoud van biodiversiteit.

VBT Algemeen Secretaris Luc Vanoirbeek besluit: ‘Verder duurzaam ontwikkelen en vooral duurzaam verder ontwikkelen is wat wij, het VBT, samen met onze vijf leden-PO’s en de 3.400 aangesloten producenten de voorbije jaren deden en waarop we de komende jaren verder inzetten. Want duurzaamheid is altijd in beweging en dus nooit af. Als we verder gedreven blijven samenwerken, zullen we er zeker op vooruit gaan’.

Meer informatie op: www.responsiblyfresh.eu

Deelnemende producentencoöperaties:

Contactpersoon: Luc Vanoirbeek – VBT Algemeen Secretaris – Tel +32 (0) 477 330 635